ดื่มคาเฟอีนแค่ไหนถึงปลอดภัย ?

คาเฟอีนคืออะไร ?

Caffeine (คาเฟอีน) คือสารกระตุ้นตามธรรมชาติที่พบในพืชหลายชนิด เช่น เมล็ดกาแฟ (Coffee), ใบชา (Tea), เมล็ดโกโก้ (Cocoa) และถูกนำมาใช้เป็นส่วนผสมในอาหาร เครื่องดื่ม หรือแม้แต่ยาคาเฟอีนจัดอยู่ในกลุ่มสารกระตุ้นระบบประสาทส่วนกลาง (Central Nervous System stimulant) ที่ทำให้รู้สึกตื่นตัว ลดความง่วง และเพิ่มพลังงานชั่วคราว

ผลดีของคาเฟอีน

เมื่อบริโภคในปริมาณที่เหมาะสม คาเฟอีนสามารถให้ประโยชน์หลายด้าน ได้แก่

• เพิ่มความตื่นตัวและสมาธิช่วยกระตุ้นสมองให้ตื่นตัว ลดความง่วง ทำให้มีสมาธิในการทำงานหรือเรียนรู้มากขึ้น

• เพิ่มประสิทธิภาพการออกกำลังกายคาเฟอีนช่วยกระตุ้นระบบประสาท เพิ่มอัตราการเผาผลาญไขมัน และเพิ่มความทนทานของกล้ามเนื้อ

• ช่วยกระตุ้นการเผาผลาญพลังงานมีฤทธิ์กระตุ้นระบบเผาผลาญของร่างกาย ทำให้ร่างกายเผาผลาญพลังงานมากขึ้นเล็กน้อย

• อาจลดความเสี่ยงบางโรคงานวิจัยบางชิ้นพบว่าการดื่มกาแฟในระดับปานกลางอาจช่วยลดความเสี่ยงของ โรคพาร์กินสัน, โรคอัลไซเมอร์ และ เบาหวานชนิดที่ 2 ได้

ผลเสียของคาเฟอีน

หากบริโภคคาเฟอีนในปริมาณที่มากเกินไป หรือร่างกายไวต่อคาเฟอีน อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงดังนี้

• ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตสูง

• กระสับกระส่าย วิตกกังวล หรือมือสั่น

• นอนไม่หลับหรือนอนหลับยาก โดยเฉพาะหากดื่มช่วงบ่าย–เย็น

• ปวดท้อง คลื่นไส้ หรือถ่ายเหลว

• เกิดภาวะ “ดื้อคาเฟอีน” และอาการถอน (เช่น ปวดหัว อ่อนเพลีย หงุดหงิด) เมื่อหยุดดื่มทันที

ปริมาณคาเฟอีนในเครื่องดื่มแต่ละเมนู

ปริมาณคาเฟอีนสูงสุดที่แนะนำต่อวัน

หน่วยงานด้านสุขภาพอย่าง U.S. Food and Drug Administration (FDA) และ European Food Safety Authority (EFSA) แนะนำว่า

• ผู้ใหญ่ทั่วไป : ไม่เกิน 400 มก./วัน

• หญิงตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร : ไม่เกิน 200 มก./วัน

• วัยรุ่น (ต่ำกว่า 18 ปี) : ไม่เกิน 100 มก./วัน

• เด็กเล็ก : ควรหลีกเลี่ยง

ดื่มอย่างพอดี มีประโยชน์

แม้คาเฟอีนจะเป็นสารกระตุ้น แต่การดื่มในปริมาณที่เหมาะสมสามารถช่วยเพิ่มสมาธิ ความจำระยะสั้น และระดับพลังงานได้ โดย ควรหลีกเลี่ยงการดื่มช่วงบ่าย–เย็น เพื่อลดปัญหาการนอนไม่หลับ และนับรวมคาเฟอีนจากเครื่องดื่มทุกชนิดรวมกันไม่ให้เกินปริมาณที่แนะนำในแต่ละวัน